چکیده
زمینه و هدف: نظامیان در دورههای آموزشی نیاز به تغذیه با انرژی بالا و غنی از درشت مغذی و ریز مغذیهای لازم برای بدن در هنگام فعالیت بدنی شدید دارند تا سطوح مطلوبی از آمادگی جسمانی را داشته باشند. هدف از انجام مطالعه حاضر بررسی تأثیر مصرف جیره فشرده غذایی نظامی فراسودمند بر بهبود عملکرد قلبی و ریوی در نظامیان ورزشکار بود.
روش‌ها: مطالعه حاضر به صورت کارآزمایی بالینی تصادفی شده یک سو کور و کنترل دار بود که در آن 45 ورزشکار نظایی با محدوده سنی 20 الی 45 سال به 2 گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. ورزشکاران جیره فشرده غذایی غنی شده با ترکیبات فراسودمند )کافئین، ال-آرژنین و پروپولیس( را در گروه مداخله و به همان مقدار غذای معمولی مورد استفاده در دورههای آموزشی با کالری یکسان را در طول 10 روز در گروه کنترل دریافت کردند. همچنین شرایط انجام فعالیتها از نظر برخی متغیرها از جمله دما، رطوبت، پوشش ورزشی، خواب، نوع فعالیت‌های ورزشی و کالری برای کلیه نمونه‌ها یکسان بود. در ابتدا و انتهای مطالعه، سنجش عملکرد قلبی و تنفسی به صورت آزمایشگاهی توسط تست ورزشی قلبی و ریوی اندازه گیری شد. بررسی شاخصهای آنتروپومتریک توسط دستگاه آنالیز مقاومت بیوالکتریکی و سنجش فعالیت بدنی از طریق پدومتر انجام گردید. داده های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 16 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها: مصرف جیره فشرده غذایی فراسودمند باعث بهبود حداکثر اکسیژن مصرفی، VE/Vo2 و Vo2/HR در پایان مطالعه شد (P<0.05). در گروه جیره فشرده غذایی فراسودمند حداکثر اکسیژن مصرفی، VE/Vo2 و Vo2/HR نسبت به گروه کنترل افزایش یافت؛ در حالی که تفاوت معنی داری در میانگین VE/Vco2 و تهویه ورزشی (VE) مشاهده نشد (P>0.05). همچنین میانگین وزن، شاخص توده بدن، درصد چربی بدن، توده بدون چربی در گروه مداخله تغییری معنیداری در پایان مطالعه نداشت (P>0.05).
نتیجه‌گیری: مصرف جیره فشرده غذایی فراسودمند غنی شده با پروپولیس، ال-آرژنین و کافئین نسبت به غذای معمول مصرفی پاسخ موثرتری را بر شاخصهای عملکرد قلبی و ریوی در افراد نظامی دارد.
کلیدواژه‌ها: جیره فشرده غذایی، آمادگی جسمانی، استقامت قلبی و ریوی، حداکثر اکسیژن مصرفی.